Görünür olma arzusu çocukları riskli alanlara sürüklüyor

Altınbaş Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Dilek Şirvanlı Özen, son zamanlarda çoköa karşımıza çıka A 4 Challange hakkında konuştu. 

Özellikle 10–14 yaş aralığındaki çocukların, beğenilme ve kabul görme ihtiyacıyla dijital meydan okumalara açık hâle geldiğini belirten Özen, “A4 Challenge gibi akımlar, fiziksel görünüm üzerinden değer atfetmeye dayalı bir yeterlilik algısı oluşturuyor ve bu da çocukların beden algısını olumsuz etkileyebiliyor.” dedi.

Dijital akımlar, gelişimsel bütünlüğü tehdit edebilir

Prof. Dr. Şirvanlı Özen, çocukların bu dönemde hem bedenlerini hem de sosyal kimliklerini tanımlama sürecinde olduklarını belirterek şu değerlendirmelerde bulundu:

“Gelişimsel olarak bu yaş grubundaki çocuklar, akran ilişkileri, onaylanma ihtiyacı ve aidiyet duygusunun belirginleştiği bir evreden geçmektedir. Sosyal medyada karşılarına çıkan içerikler, bu ihtiyaçların yönünü ve yoğunluğunu ciddi biçimde etkileyebilir. ‘A4 Challenge’ gibi akımlar, çocuklara bedenleriyle ilgili memnuniyetsizlik aşılayabilir; bu da benlik algılarında kalıcı izler bırakabilir.”

Prof. Dr. Şirvanlı Özen, bu tür dijital yönelimlerin yalnızca bireysel değil, çevresel bağlamda da ele alınması gerektiğini vurgulayarak, çocukların içeriklere neden bu kadar ilgi gösterdiğini anlamaya çalışmanın önemine dikkat çekti.

Aileler denetleyici değil, eşlik edici olmalı

Çocukların dijital dünyayla kurdukları ilişkinin sadece kontrol edilmesi değil, anlaşılması gerektiğini belirten Özen, ailelere şu önerilerde bulundu:

• Sosyal medyayı suçlamak yerine, çocuklarla açık ve yargılamadan iletişim kurun.
• Beğenilme ve görünür olma ihtiyacının gelişimsel bir ihtiyaç olduğunu kabul edin ve bu ihtiyacı karşılayacak sağlıklı alternatif alanlar sunun.
• Çocuğun yalnızca davranışlarını değil, duygusal ihtiyaçlarını da görmeye özen gösterin.

Prof. Dr. Şirvanlı Özen, “Unutulmamalıdır ki dijital akımlara maruz kalan çocuklar sadece teknolojiyle değil, büyümeye dair bir yolculukla baş etmeye çalışıyor. Bu yolculukta yanında güvenilir bir yetişkinin olması, pek çok riskten daha güçlü bir koruma sağlar.” diyerek sözlerini tamamladı.