“Salmonella, bahar ve yaz aylarını seviyor”

Son zamanlarda gıda zehirlenme vakalarında artış yaşandığını belirten Altınbaş Üniversitesinden Mikrobiyolog  Dr. Öğr. Üyesi İpek Ada Alver, 'Özellikle Salmonella cinsi bakterilerin neden olduğu gıda zehirlenmesi başta iyi pişmemiş tavuk, kırmızı et, yumurta, salam, sosis gibi gıdalar ile süt ve süt ürünleri (dondurma, yoğurt, kaymak vb.) ve mayonez gibi soslardan oral kontaminasyon yoluyla bulaşmaktadır. Bu patojen (hastalık yapıcı) bakteri personel ve işletme hijyeni eksikliği, iyi pişirilmemesi, uygunsuz ortamlarda pişirme ve muhafaza etme, el hijyeni eksikliği ya da vektörler (sinek, böcek, fare gibi aracılar) kaynaklı olarak direkt ya da çapraz (dolaylı) yollardan bulaşabilmekte ve insan sağlığını tehdit etmektedir. Özellikle bahar ve yaz ayları bu bakterinin üremesi için elverişli koşullar yarattığından dikkat edilmelidir. Bu bakteri oral yolla alındığında mide asidik içeriğine dayanıklı olanlar hızla ince bağırsağa yerleşir. Ardından ince bağırsağın geri emilim sağlayan kısmına yerleşerek hızla kolonize olmaya ve üremeye başlar. İşte bu aşamadan sonra bakteri virülans faktörlerini ve toksinlerini salarak hem geri emilim mekanizmasını bozar hem de kana karışarak diğer doku ve organlara da hızla yayılır ve bağışıklık sistemini düşürür.'diyerek gıda zehirlenmesine zemin hazırlayan bakterinin özellikleri ve yaşama alanlarına vurgu yaptı. 

Ayrıca Mikrobiyolog İpek Ada Alver, 'Salmonelloz vakalarında halsizlik, mide bulantısı, kusma, ateş, karın ağrısı ve kramplar, karında şişlik, ishal en sık gözlemlenen belirtileri arasındadır. İshal ve kusma ile birlikte sıvı-elektrolit kaybeden vücutta, ağız ve ciltte kuruma, solgunluk, iştahsızlık, halsizlik gibi hafif semptomlardan baş dönmesi, sersemlik, bilinç bulanıklığı, karaciğer ve böbrek yetmezliği gibi çoklu organ hasarı meydana gelebilmektedir. Hastaları sıvı elektrolit kaybına bağlı hipovolemik şoktan kaybettiğimizden dolayı gıda zehirlenmesi yani Salmonelloz belirtisi yaşayan kişilerin vakit kaybetmeden hastaneye başvurmaları ve sıvı replasman ve antibiyotik tedavilerine başlanmaları gerekmektedir.' diyerek gıda zehirlenmesi belirtilerine dikkat çekti. 

Gıda zehirlenmelerinin önüne geçmede denetlemelerin önemi büyük

Gıda zehirlenmelerinin daha çok tavuktan kaynaklandığını belirten Ada Alver, "Havaların sıcaklamaya başlaması ile birlikte gıda zehirlenmelerinde artış gözlemliyoruz. Denetlenmeyen restaurantlarda ve büfelerde bozunma belirtilerinin anlaşılmaması için kokmuş tavukların yıkandığı, çeşitli baharat ya da soslarla kamufle edildiği, farklı sakatat ürünleri ile karıştırıldığı, daha önceki günlerden kalmış tavuk dönerin üzerine yeni ürün eklendiği, hijyenik olmayan koşullarda hazırlandığı, pişirildiği ve muhafaza edildiği belirlenmiştir. Salmonelloz vakalarında tavuk başta olmak üzere et, salam, sosis gibi gıdalar, yumurta, balık ve mayonez gibi soslar, dondurma, bebek mamaları, sütlü tatlılar gibi süt ve türevi ürünler de dahildir. Bu gıdalar karbonhidrat, vitamin ve protein kaynağı bakımından zengin olduğundan dolayı günlük tüketilmesi gereken besin maddeleridir. Dolayısı ile Salmonelloz vakalarının önlenmesinde  bu gıdalardan kaçınmak yerine denetlemeler ve çalışanlara hijyen eğitimi verilmesi en önemli adımdır. Şu an insanlar Salmonelloz vakalarındaki artıştan dolayı tavuk tüketmekten çekiniyor. Bu nedenle bu tarz vakalarda caydırıcı cezaların verilmesi hem toplum sağlığının riske atılmasını hem de ekonomik kayıp yaşanmasının önüne geçilebilecektir. " diyerek gıda zehirlenmelerini önlemede dikkat edilmesi gereken noktalara vurgu yaptı.